AI en verlangen: springplank of struikelblok

‍

In ‘Symposium’ beschrijft Plato hoe de mens oorspronkelijk een bolvormige verschijning was, voorzien van twee gezichten, vier handen en vier benen, tot op de dag dat de goden besloten de mens te splitsen omdat zij vreesden dat deze te machtig aan het worden was.‍

‍

Sinds die scheiding leven wij als onvolledige wezens, constant vervuld van een verlangen naar hereniging met onze wederhelft, een verlangen dat diep in ons is geworteld.

‍

Tegenwoordig beweert kunstmatige intelligentie, via geavanceerde dating-apps die gebruikmaken van algoritmes, machine learning en gepersonaliseerde aanbevelingen, invulling te kunnen geven aan dat verlangen door de perfecte match tussen twee wederhelften te garanderen.

‍

Met die belofte van volmaakte hereniging en het daarmee stillen van ons verlangen naar De Perfecte Ander, gaat AI echter in tegen de bedoeling van Plato’s goden, maar ook tegen de theorie van Jacques Lacan, die stelt dat net dát verlangen – en de zoektocht naar vervulling – een wezenlijk kenmerk is van onze menselijkheid. Zonder verlangen en de drang om ons gemis op te vullen, verliezen we een essentieel onderdeel van ons bestaan.

‍

AI pretendeert niet alleen te weten wie we zijn, maar belooft ook al onze verlangens in te vullen en ons zogenaamd ‘heel’ te maken. Maar als we geen verlangen meer kennen, geen gemis meer voelen en volledig vervuld zijn, wat rest er dan nog van ons mens-zijn? Is AI uiteindelijk een springplank of een struikelblok voor de menselijke conditie?

‍

‍